Pewnego razu (2003) w niepewnym zakątku świata, w kraju zwanym Bośnią i Hercegowiną grupa przyjaciół zdecydowała założyć zespół. Nie był to jednak zwykły zespół i nie powstał w normalnych okolicznościach. Razem z lokalnymi, bałkańskimi smaczkami, da się zauważyć muzyczne wpływy z całego świata: ska, punk, reggae, electrionic, hip-hop. W tamtych czasach nie było jednak przemysłu muzycznego, niewiele koncertów i brak miejsca na kulturalną lub polityczną ekspresję wśród młodzieży. W rzeczywistości, cały region przeżywał głęboką, powojenną stagnację moralną i gospodarczą. To właśnie z tego środowiska narodził się Diuboza Kolektiv. Nie był to cichy początek – kopali i krzyczeli, przedstawiając trudne tematy, domagając się wysłuchania. W ten sposób stworzyli prawdziwy fenomen.
Dla szybkiego podsumowania historii grupy – ich pierwszy, tytułowy album „DUBIOZA KOLEKTIV” pojawił się w 2004 roku i został przyjęty z ogromnym entuzjazmem, nie widzianym na bośniackiej scenie od czasów przedwojennych. Następnie wypuścili EP zatytułowany „OPEN WIDE”, tym razem z udziałem ‘dub poezji; Benjamina Zephaniaha i Musha Khana z Funda-mental. Kolejną płytą była „DUBNAMITE” – to moment, w którym ich popularność wykroczyła po za granicę Bośni. Do 2008 roku, razem z publikacją LP „FIRMA ILLEGAL”, ich bezkompromisowe podejście do nacjonalistycznego establishmentu dało im sławę na całych Bałkanach. 2010 rok to album numer cztery – „5 DO 12”, który, jako wyraz oddania fanom, został udostępniony za darmo na stronie dubioza.org wbrew ultra-kapitalistycznym wytwórni muzycznych.
W tym czasie basista Faith No More, Bill Gould odkrył kolektyw i z jego wytwórnią Koolarrow Records zorganizował publikację ich piątego albumu – „WILD WILD EAST”, tym samym przedstawiając Dubiozę międzynarodowej publiczności.
„APSURDISTAN” został wypuszczony w 2013 roku, stając się ogromnym sukcesem z ponad 300 000 pobrań. Animowany klip do utworu „Kažu” zobaczono ponad 35 milionów razy, a trasa zespołu po Zachodnich Bałkanach wyprzedała areny. To wszystko zawiodło muzykę Dubiozy do każdego zakątka Europy.
W 2016 roku zespół wydał siódmy album „HAPPY MACHINE” z gościnnym udziałem wielu artystów: Manu Chao, Benji’ego Webbe z zespołu Skrindred, pendżabskiego wokalisty BEE2, katalońskiej grupy La Pegatina i grającego na trąbce Džambo Agušev z Macedonii. Teledysk do singla „Free.mp3 (The Pirate Bay Song)” był załączony na głównej stronie najsłynniejszym torrencie na świecie – thepiratebay.
Kolejnym ważnym punktem był klip, jak i sam utwór „No Escape (from Balkan)”. Zagrali pierwszą trasę po Stanach Zjednoczonych, z debiutem na festiwalu SXSW i koncertach w klubach takich jak słynne 9:30 w Waszyngtonie. W 2016 zostali wybrani najlepszym zespołem na Eurosonic Festival. Kolejny album w ich ojczystym języku „PJESMICE ZA DJECU I ODRASLE” został wypuszczony w 2017 roku, razem z dokumentalnym filmem „FILM ZA DJECU I ODRASLE”, opowiadającym o zespole i tworzeniu albumu. Single „Himna generacije” i „Rijaliti” natychmiast stały się wielkimi hitami.
Ponownie współpracując z Manu Chao nagrali singla „Cross the Line”, który zapowiadał ich najnowszy i ostatni dotąd wydany album „#FAKENEWS”, którego publikacja przypadła na styczeń 2002 roku. Do płyty dograł się Earl Sixteen z Dreadzone, Soviet Suprem, meksykański band Los de Abajo i robot Robbie Megabyte, internetowa supergwiazda.
Na przestrzeni lat, Dubioza Kolektiv została największym zespołem na Bałkanach, z wyprzedanymi halami w największych miastach takich jak: Zagrzeb, Belgrad, Ljubljana, Pula, Rijeka, Split, Sarajewo, Sofia itd. Po za regionem bałkańskim wyprzedali koncerty w USA, Kanadzie i europejskich miastach: Londyn, Amsterdam, Berlin, Dublin, Budapeszt, Oslo, Praga, Wiedeń, Madryt, etc. Band zagrał również na największych europejskich festiwalach, np.: Glastonbury, Roskilde, Lollapalooza, Boomtown Fair i wiele więcej. Ustanowili rekord frekwencji na Fusion Stage podczas Exit Festival i zagrali dla pół miliona osób na Pol’and’Rock Festiwal, gdzie wygrali również ‘Złotego Bączka’ za najlepszy występ na edycji w 2018 roku.
Grają ponad 100 koncertów rocznie, a publiczność na całym świecie uznaje, że to show, którego nie można przegapić.
Ich historia jasno pokazuje – tych facetów nie zatrzyma nic, póki nie osiągną zamierzonych celów. Jeśli poszukujesz macho, nastawionej na zysk postawy, tu jej nie znajdziesz. Żadnych „niegrzecznych chłopców” rodem z MTV, żadnych striptizerek czy lansu, żadnych wpływów korporacji związanych z markami odzieżowymi. Dubioza Kolektiv bierze tradycyjne, muzyczne formy i ubogaca je o ich wyjątkową perspektywę, której pozytywizm uderzy cię w twarz jak powiew świeżego powietrza. Jeśli jesteś otwarty na doświadczenia, to zmieni również twoje życie!
[mat.pras.]
fot Stanisław Wadas